Przenośnik taśmowy

Przenośniki taśmowe

Są to środki transportu bliskiego, których zadaniem jest przemieszczania urobku spoczywającego na taśmie bez końca, ciągnionej pod drodze z zestawów krążnikowych przez bębnowy napęd cierny. 

Zasada działania

Zasada działania przenośników taśmowych. Transportowany materiał przenoszony jest przez taśmę bez końca, którą podpierają krążniki nośne, a wzdłuż trasy prowadzą krążniki centrujące. Taśma jest wprawiana w ruch dzięki jej sprzężeniu ciernemu z bębnem napędowym.

Budowa

Schemat budowy przenośnika taśmowego

-Napęd - jest to stacja napędowa zawierająca silnik, sprzęgło, reduktor, hamulec.

Silnik elektryczny -klatkowy jedno- bądź dwubiegowy, pierścieniowy, sterowany przemiennikiem częstotliwości – prąd przemienny, rzadziej stosowane silniki elektryczne napędzane prądem stałym. Rodzaj wykonania zależy od jego warunków pracy (np. w górnictwie podziemnym silnik musi być ognioszczelny, przeciwwybuchowy). Silniki te osiągają moc w zakresie kilku kW do 2 MW. Zasilane są napięciem 230-500V lub 1,0 i 1,14 kV. Sprzęgło:

• Elastyczne (np. kabłąkowe, elektromagnetyczne),

• Poślizgowe (hydrokinetyczne, elektromagnetyczne),

Reduktor:

• dwu-, trzystopniowego o stałym przełożeniu

• przekładni obiegowej

- Taśma jest elementem nośnym i pociągowym, tworzy układ zamknięty w płaszczyźnie pionowej, stosuje się je do transportowania materiałów sypkich w wyrobiskach górniczych, kopalin palnych (np. węgla) jak i niepalnych (np. ruda miedzi, sole). Taśmy mają budowę warstwową, składają się z rdzenia tkaninowo- gumowego( tkanina przekładowa EP- poliestrowo-poliamidowa), bądź też stalowego (wykonany z siatki bądź taśmy stalowej). Taśmy posiadają znormalizowane szerokości (300-3200mm) oraz prędkości 0,42-8,4 m/s. Stosowane w górnictwie podziemnym, charakteryzują się antystatycznością i niepalnością. Okładki taśm wykonuje się min. z gumy chloroprenowej z dodatkami związków chloru, fosforu; taśmę wykonuj się też na bazie kauczuku butylowego. Jej powierzchnia przeważnie jest gładka, dla zwiększania przyczepności podłoża stosuje się profile lub progi.

- Zestawy krążników górnych (nośnych) i dolnych – podtrzymują górną i dolną gałąź taśmy. Służą one do podtrzymywania taśmy przenośnika w czasie transportowania urobku. Wykonuje się je z rur stalowych. Krążniki składają się z płaszcza stalowego, wałka, piast z tworzywa sztucznego i ze stali. Krążniki montowane są w zestawach (układy płaskie, nieckowe). Zestawy te mogą być dwukrążnikowe, trójkrążnikowe oraz pięciokrążnikowe.

• Krążniki górne (nośne) mają za zadnie podtrzymywać taśmę wraz z urobkiem znajdującym się na nich. Wyposażone są one w pierścienie amortyzujące (gumowe). Służą one do amortyzowania urobku spadającego na taśmę, zabezpieczają jej konstrukcję oraz łożyskowanie. Pierścienie te montuje się w części odbierającej urobek.

• Krążniki dolne zazwyczaj odpowiadają tylko za podtrzymywanie taśmy. Dodatkowo na obrzeżach taśmy montowane są krążniki kierunkowe, służą one do naprowadzania taśmy, tak aby nie zeszła ona z krążników.

-Bębny W czasie przesuwu po trasie przenośnika taśma przewija się przez bębny. Mają one za zadnie zmiany kierunku jej ruchu. Bębny rozróżnia się ze względu na spełnianą funkcję:

• bęben napędowy - połączony jest z zespołem napędowym przenośnika, całość osadzona jest w sztywnej ramie. Przenoszą moment skręcający pochodzący z napędu na powierzchnię bębna. Tarcie wywołane między nim a powierzchnią bieżnią taśmy powoduje przesuwanie się jej wzdłuż toru.

• bęben zwrotny - ułożyskowany w specjalnej ramie z którym połączony jest mechanizm napinania wstępnego taśmy. Bębny zwrotne służą do zwrotu taśmy tuż przy końcu przenośnika

• bęben napinający, element ten ma za zadanie odpowiednie napięcie taśmy (niezbędne do wywołania tarcia w bębnie napędowym).

• bęben odchylający (kierunkowy) bęben ten ma za zadanie zwiększenie kąta opasania taśmy na bębnach napędowych lub napinających.

-Urządzenia czyszczące mają za zadanie oczyszczenie taśm z przylegającego do nich urobku, który nie został zrzucony na końcu przenośnika . Elementy te są umieszczone w drodze powrotnej taśmy. Zapewniają zwiększoną trwałość taśmy oraz obniżają koszty eksploatacji. W skład urządzeń czyszczących wchodzą:

• zgarniaki- stosowane są do oczyszczania taśmy z resztek materiału. Chronią taśmę przed negatywnymi zjawiskami np., oblepianiem bębnów, krążników, poślizgu taśmy, uszkodzeniami mechanicznymi. Posiadają konstrukcję listwową, płytową lub segmentową. Wzmacniane są wkładkami wykonanymi ze stopą twardych (np. węgliki spiekane).

• Skrobaki czołowe są to skrobaki służące do oczyszczania taśmy znajdującej się na bębnie zrzutowym. Krawędzie czyszczące wykonane są twardych i wytrzymałych materiałów (np., węgliki spiekane). Skrobaki czołowe posiadają budowę modułową co polepsza jego efektywność pracy (taśmy są równomiernie oczyszczane na całej swej szerokości).

• Szczotki- Umiejscowione są w pobliżu bębnów zwrotnych, mają za zadanie oczyszczanie taśm z materiałów sypkich u kruchych.

Parametry użytkowe przenośników taśmowych

- prędkość odstawy – jest to prędkość materiału transportowanego, taśma jest elementem nośnym, więc prędkość taśmy określa jednoznacznie prędkość spoczywającego na niej materiału;

- wydajność – jest to strumień objętości lub masy nosiwa o danej gęstości usypowej, osiągana przy danej prędkości odstawy i określonej powierzchni przekroju poprzecznego pryzmy nosiwa na taśmie;

- materiał transportowany – jest to materiał sypki o określonej gęstości usypowej i kącie usypu naturalnego oraz innych własnościach fizykomechanicznych, istotnych dla odstawy przenośnikowej, może to być również w postaci pojedynczych ładunków o określonej masie oraz wymiarach;

- powierzchnia przekroju poprzecznego pryzmy nosiwa na taśmie – zależny jest od szerokości taśmy i jej poprzecznego ukształtowania oraz podłużnego nachylenia przenośnika

- moc napędu- może być rozdzielona na jeden lub kilka bębnów napędowych, zależna od wymiarów i i konstrukcji taśmy, ma za zadanie wprawienie w ruch taśmy, pokonanie oporów ruchu przenośnika o określonej wydajności, długości i nachyleniu do poziomu oraz utrzymanie żądanej prędkości taśmy w ruchu ustalonym.

Przenośniki typu GWAREK

Przenośnik taśmowy typu GWAREK

Bibliografia

Jerzy Antoniak, "Urządzenia i systemy transportu podziemnego w kopalniach", Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 1990

Jerzy Antoniak, "Przenośniki taśmowe. Wprowadzenie do teorii i obliczenia", Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2004

Kazimierz Furmanik, „Maszyny i Urządzenia Transportowe. Transport przenośnikowy”, Uczelniane Wydawnictwo Naukowo- Dydaktyczne, Kraków 2006

Notatki pochodzące w wykładów dr hab. inż. Piotra Kulinowskiego